Dertigersdilemma De belangrijkste loopbaan-en levensvragen van twintigers en dertigers , Nienke Wijnants

Rond de dertig lijkt het wel permanent spitsuur in je hoofd. Grote beslissingen moeten worden genomen op het gebied van carrière, relaties, kinderen en huis.
De meeste dertigers hebben het ogenschijnlijk prima voor elkaar. En toch knaagt er iets. Het dertigersdilemma, of de quarterlife crisis. Het zoveelste modeverschijnsel, of een serieus probleem?
Nienke Wijnants deed onderzoek naar het fenomeen en ontdekte dat maar liefst drie kwart van de hoger opgeleiden tussen de 25 en 35 jaar in meerdere of mindere mate kampt met zogenaamde dertigersdilemma’s.
Dertigers van nu zien zich geconfronteerd met een schier oneindige hoeveelheid keuzemogelijkheden in vrijwel elk aspect van het leven. Samenwonen, trouwen, of toch maar niet? Wel of geen kinderen en wanneer? Carrière maken, voor jezelf beginnen, vrijwilligerswerk in Afrika, of toch eerst die wereldreis?
Daarnaast heerst het beeld dat het ideale leven maakbaar is en ervaren dertigers op steeds jongere leeftijd al de druk van de grote, existentiële vragen. Zit ik wel op het juiste spoor? Wat is het nut van mijn leven eigenlijk? Is dit het nu?

Het dertigersdilemma is een boek voor en over dertigers. Het gaat in op alle aspecten van de twijfels en vragen van jonge hoger opgeleiden van nu. Het boek staat vol met tips en adviezen voor dertigers en voor hen die met dertigers werken of leven.

MENINGEN: Interessant boek geschreven door een dertiger voor dertigers. Zelf verduidelijkt ze in dit boek dat ouders van dertigers er ook wat aan hebben. Ik zelf ben een ouder van drie rond-de-dertigers, zelf ben ik ook eens dertig geweest en bovenop ben ik een ontwikkelingspsycholoog plus pedagoog en ben ik op de wereld gekomen eind '59. Inderdaad heb ik hier wat aan om de Dertiger beter te begrijpen. Allereerst omdat ik zelf ook deze leeftijd als complex én mooi ervaren heb, maar zeker niet omdat ik volgens de meeste ouders de dertigers van nu maar 'verwend' vind, zoals Nienke oppert. Het boek is geschreven in 2008 toen er nog geen tijd van grote jeugdwerkeloosheid was zoals nu in 2013 en de dertigers gewend waren om veel keuze te hebben. Toch ervaren veel dertigers nu nog steeds veel keuzestress. Maar niet alleen de dertigers, wereldwijd ervaart men een 'crisis'.

Het is haar idee om de ontwikkelingstaak van dertigers 'het Dertigersdilemma' te noemen. (Ondertussen ben ik door te leven ook in aanraking gekomen met het twintigersdilemma, veertigersdilemma en nu met mijn vijftigersdilemma.) Zij is de eerste die een levensloop-decennia als dilemma en fenomeen onderzoekt en daar ben ik heel blij mee. Zij vroeg en vraagt zich af of het dertigersdilemma wel of niet een fenomeen is, zo ja of het een modeverschijnsel of een serieus probleem is. Vervolgens legt ze haar bevindingen langs de lat van wetenschappelijke theorieën en toetst ze het door middel van een wetenschappelijke methode om ons hier geen 'gebakken lucht" te verkopen.

Haar belangrijkste kapstok, waar ze haar bevindingen aan ophangt, is de hiërarchische behoefte-pyramide van Maslow. Omdat het in de Westerse wereld versneld beter ging met het welzijn van het individu vanaf de industriële revolutie, merkte hij op dat er een behoefte-verschuiving plaatsvond. Was men in de 20e eeuw eerder bezig met het vullen van de maag en het vinden van een dak boven je hoofd, waren eenmaal deze behoeften bevredigd, dan streefde men allereerst naar Sociale contacten, Erkenning en uiteindelijk Zelfverwezenlijking. Nienke vermoedt dat de dertiger van nu al te vlug gestegen is op wat het behoeft. Dat de dertiger te vroeg in aanraking komt met een overvloed aan welzijn, waardoor het niets minder wenst en verwacht dan perfectie en niet om kan gaan met het idee van al die opties die niet gekozen zijn. Dat dit verlies betekent. Ik vraag me daarom af of dit niet iets algemeen menselijks is. De angst wanneer je veel hebt, dat je het ook weer kunt verliezen. Hier gaat ze niet verder op in.

Met veel plezier heb ik haar visie op het dertigersdilemma gelezen. Het zet je aan het nadenken over de huidige ontwikkelingen, we zitten ondertussen in de 21e eeuw en hebben niet stilgezeten! Toch zou ik het leuk vinden als dit boek een vervolg kreeg om het fenomeen te plaatsen in een groter geheel dan Maslow. Bijvoorbeeld de ontwikkelingstheorie van Vygotski of, beter, Erikson. Het lijkt er op dat de levensloop zich stap voor stap ontwikkelt en dat elk individu elke decennia weer getoetst wordt door de taak van de daaropvolgende decennia. Met andere woorden geen enkele factor staat een gezonde ontwikkeling in de weg. Alle dertigers van nu en toen hebben de ontwikkelingstaak van de dertigers voor de kiezen gekregen of worstelen er mee. Nienke vermoedt dat het een uitzonderlijk en nieuw fenomeen is en zoekt de oplossing in authenticiteit, autonomie en zelfverwezenlijking. Als ik het goed begrepen heb is ondertussen haar volgende boek uit, die hier op in gaat. Ik hoop dat ze nog een boek wil schrijven over de dertigers als de 'vernieuwers' van de mensheid, want daarmee zet je de dertiger meer in hun kracht volgens mij dan als in de benadering van 'verwend of niet', 'probleem of niet', 'modeverschijnsel of niet'.

Het boek bestaat uit drie delen: Issues van dertigers in deze tijd, Het dertigersdilemma in de praktijk en De oplossing? In het eerste deel worden onderwerpen beschreven waar de dertigers van deze tijd mee worstelen: Teveel te kiezen, De mythe van het perfecte leven en De zin van het leven. Het tweede deel gaat in op hoe deze dilemma’s zich in de praktijk laten zien op carrièregebied, relaties en het kindervraagstuk. Het deel, De oplossing? is met een vraagteken geschreven. Dit deel bestaat uit twee hoofdstukken: Authenticiteit en Het onderzoek. Er wordt kort ingegaan op wat Authenticiteit is en wat dit kan betekenen voor dertigers. Het onderzoek wordt ook kort beschreven, met de vragen, de verwachte resultaten en de uiteindelijke resultaten.

De inleiding van het boek is uitgebreid (meer dan 4 pagina’s), en geeft aan waarom Nienke het boek geschreven heeft. Ze wil dertigers het inzicht geven in de verwarrende levensfase, zodat deze zich niet alleen voelen met deze verwarring. Vervolgens wil Nienke de dertigers zoveel mogelijk tips geven hoe je sommige van de problemen mogelijk kunt oplossen.

Ik heb dit boek gelezen omdat ik nieuwsgierigheid was naar deze groep mensen. Is deze generatie die 10 tot 20 jaar na mij geboren is (ik ben van 1962), echt zoveel anders? Zijn de problemen eigenlijk niet dezelfde als waar mijn generatie mee zit? En ik was ook benieuwd of ik de dertigers in mijn omgeving erin zou herkennen.

Door de manier van schrijven van Nienke krijg ik op twee manier informatie over deze groep dertigers. Nienke is namelijk zelf een echte dertigers dilemma belever. Dit beschrijft ze in haar boek, maar je merkt het ook tijdens het lezen. Dit komt heel consequent over. Bijvoorbeeld hoe ze elke keer alle mogelijke theorieën beschrijft over het fenomeen dat ze aanhaalt. Van alle theorieën over het kiezen tot en met Maslow en de filosofen over “de zin van het leven”. Zo komt ze bijvoorbeeld tot een (zeer eenvoudige) vergelijking van het existentialisme, absurdisme en nihilisme. Op een of andere manier krijg ik hierdoor een beeld van deze dertiger (Nienke), dat klopt. De uitvoerigheid, een soort perfectionisme, vooral ook de compleetheid, het komt overeen met het beeld dat Nienke schept van de dertiger met het dertigersdilemma. Ik vond het boek hierdoor fijn lezen.

Je ziet de titel en denkt 'ach, dat weet ik toch allemaal wel' en 'op mij is dat niet van toepassing, ik ben anders'. Totdat je het (na enkele tips) gaat lezen, wat verschrikkelijk herkenbaar en confronterend. Wat daar aan bijdraagt, is de schrijfstijl van Nienke. Erg makkelijk en begrijpelijk geschreven. Je leest het boek nog nèt niet in 1 x uit. Persoonljk vind ik het een aanrader voor iedereen die zijn/haar roeping nog niet heeft gevonden. Ik weet uit eigen ervaring dat ook 20-ers en 40-ers last hebben van het 30-ersdilemma. Wat het mij heeft opgeleverd, is het sneller nemen van beslissingen en minder de neiging hebben om achterom te kijken. Erg leuk!